De onderrug als oorzaak van pijn in de voet

Een hernia en het piriformis syndroom

In het Hielpijncentrum (locatie Sassenheim) wordt de hielpijn specialist ondersteund door een chiropractor. De reden hiervoor is omdat de oorzaak van pijn in de hiel of voet niet altijd ook in dit gebied te vinden is. Tijdens de intake en het lichamelijk onderzoek wordt daarom aandacht besteed aan de hele beweegketen vanaf de rug omlaag, via de heupen en knieën naar de voeten. Twee belangrijke oorzaken van pijn in de voet vanuit het onderrug/bekken gebied zijn een hernia en het piriformis syndroom.

Hernia (hernia nuclei pulposi)

Anatomie

De wervelkolom is opgebouwd uit gestapelde botten, de wervels. De voorkant van de wervel bestaat uit het wervellichaam, de achterzijde bestaat onder andere uit de wervelbooggewrichten voor beweging. De gestapelde wervels vormen in het midden een kanaal waardoor het ruggenmerg en de zenuwen lopen. Op ieder wervelniveau verlaat een ruggenmergzenuw links en rechts de wervelkolom via uitsparingen tussen de wervelbogen. Tussen iedere 2 wervels bevindt zich de tussenwervelschijf, een schokdempende kraakbeenring. Deze schijf bestaat aan de buitenzijde uit een stugge ring van vezelig bindweefsel (de annulus fibrosis) die een elastische, gelachtige kern omringt (de nucleus pulposus).

Hoe ontstaat een hernia?

De tussenwervelschijf kan door een aantal oorzaken beschadigd raken en uitstulpen. Wanneer de buitenste annulus niet is doorgescheurd noem je de uitstulping een discusbulge. Wanneer de annulus wel is doorgescheurd doordat de nucleus zich door scheurtjes en beschadigingen een weg naar buiten toe baant en de gelachtige kern uit de tussenwervelschijf kan lopen, noem je dit een hernia. Zowel een bulge als een hernia kunnen irritatie van een ruggenmergzenuw geven en uitstralingsklachten (pijn, tintelingen, doof of koud gevoel, spierkrachtverlies) in het been.

Oorzaken

Vaak is een hernia het gevolg van een aangeboren zwakke plek in de tussenwervelschijf. Je hoort dan ook redelijk vaak dat hernia’s binnen families meer voor komen. Hernia’s komen verder het meeste voor bij relatief jonge mensen in de leeftijd van 20-50 jaar. Reden hiervoor is dat op deze leeftijd de nucleus nog veel vocht bevat. Bij oudere mensen droogt de tussenwervelschijf in waardoor deze afplat en minder makkelijk uitstulpt. Een andere belangrijke oorzaak van een hernia is het herhaaldelijk verkeerd belasten van de onderrug, zoals verkeerd bukken en tillen en langdurig (onderuitgezakt) zitten. Het overgrote deel van de rughernia’s komt onderin de rug voor, tussen de 4de en de 5de lendenwervel (L4/5) of tussen de 5de lendenwervel en het begin van het heiligbeen (L5/S1).

Welke klachten geeft een hernia?

Een hernia hoeft niet per se klachten te geven, maar wanneer deze tegen een ruggenmergzenuw aandrukt kan dit hevige pijn in de rug, maar ook vooral in het been langs de baan van de zenuw geven. Met name zitten geeft vaak pijn in het been en ook hoesten, niezen en persen op het toilet kunnen de pijn verergeren doordat de druk op de beschadigde tussenwervelschijf toeneemt en een ontstekingsreactie van de zenuw veroorzaakt. Ook is de pijn vaak houdingsafhankelijk, het wegleunen van de pijn geeft een verlichting.

Hernia en klachten in de voet

De locatie van de uitstralingsklachten is afhankelijk van het niveau van de hernia. Wanneer de hernia zich bevindt tussen de 4de en de 5de lendenwervel, veroorzaakt dit irritatie van de L5 zenuw. Dit geeft pijn die vanuit de onderrug/bil via de zijkant van de heup, bovenbeen en knie doortrekt richting de wreef van de voet en de grote teen. Spierzwakte kan leiden tot problemen met het heffen van de grote teen en voet, waardoor men sneller kan struikelen. Ernstige spieruitval kan leiden tot een klapvoet.

Bevindt de hernia zich tussen de 5de lendenwervel en het begin van het heiligbeen, dan drukt deze op de S1 zenuw. Pijn zal doortrekken vanuit de onderrug en de bil via de achterzijde van het bovenbeen (hamstring gebied), de kuit en dan via de onderkant zijkant voet richting de kleine teen. Spierzwakte kan leiden tot problemen met afzetten op de tenen, wat lastig is met de trap oplopen en hardlopen bijvoorbeeld.

Piriformis syndroom

Wat is het piriformis syndroom?

De piriformis is een kleine spier, centraal en diep in de bil gelegen, met als functie het naar buiten draaien van het been. Piriformis syndroom is een pijnlijke klacht die wordt gekenmerkt door een stekende pijn in de bil, welke kan doorstralen via de achterkant van het been tot in de kuit en voet. Ook een doof gevoel of tintelingen in dit gebied kunnen horen bij het piriformis syndroom. De klachten nemen vaak toe bij langdurig zitten (op een harde stoel), wandelen en traplopen. Er is meestal geen sprake van rugpijn. Piriformis syndroom komt het meeste voor rond het 40ste levensjaar en meer bij vrouwen dan bij mannen.

Oorzaken

Veel voorkomende oorzaken van het piriformis syndroom zijn een verdikking, verkorting of verhoogde spanning van de spier als gevolg van overbelasting, een ongeluk, een val, standsafwijking in het lichaam of een afwijkend verloop van de zenuw langs of door de spier. Hierdoor drukt de piriformis spier op de heupzenuw (nervus ischiadicus). Deze grote zenuw loopt aan de achterzijde van het been en splitst zich bij de knie af in 2 kleinere zenuwen die spieren in het onderbeen en de voet laten bewegen en dit gebied van gevoel voorzien.

Dr. Henk Koning heeft een uitgebreide blog geschreven over het piriformis syndroom, hierin vindt u meer informatie over onder andere diagnose en behandeling.

Maak een afspraak

Heeft u last van hielpijn? Maak dan een afspraak bij onze hielpijnexpert en chiropractor in het Hielpijncentrum te Sassenheim. Klik op de onderstaande knop!

Maak een afspraak

Deel deze pagina