Pijnlijk knobbeltje aan de buitenzijde van de hiel
Anatomie
Aan de buitenzijde (lateraal) van het hielbeen bevindt zich een klein knobbeltje, dat we 'tuberculum peroneum' of kortweg TP noemen. Dit knobbeltje is vernoemd naar de twee peroneuspezen die zich aan weerszijden van deze uitstulping bevinden. In de meeste gevallen is de uitstulping niet gemakkelijk te zien of te voelen, aangezien deze een gemiddelde omvang heeft van ongeveer 3 mm. Maar in sommige gevallen is deze uitstulping groter of anders qua vorm. Als het knobbeltje groter is dan normaal, noemen we het 'hypertroof tuberculum peroneum'. 'Hypertroof' betekent in feite dat het knobbeltje groter is gegroeid dan gebruikelijk.
De oorzaak van een vergroot TP wordt enerzijds als een aangeboren anatomische variant omschreven. Echter kan het ook optreden als gevolg van:
- een trauma;
- als reactie op fysieke activiteit;
- langdurige irritatie van de peroneuspezen.
In veel gevallen, waarschijnlijk het overgrote deel, geeft zo’n vergroot tuberculum geen klachten. Maar in bepaalde situaties kan het een frictie of beknelling veroorzaken aan één of beide peroneuspezen. Dit probleem kan samengaan met een voet die naar buiten kantelt (een houding die 'varus' wordt genoemd) en/of of meer naar buiten beweegt (een beweging bekend als 'supinatie'). Ook kan een enkelverzwikking in de voorgeschiedenis een grote rol spelen.
Bij de rechter voet staat de enkel naar buiten gekanteld, de linker enkel staat in een neutrale stand.
Als de pees te veel wrijving of druk ondervindt, kan de koker rond de pees geïrriteerd raken, een aandoening die we 'tenosynovitis' noemen. Bij langdurige irritatie kan ook de pees zelf beschadigen. Er kan een gedeeltelijke (lengte-) scheur of een volledige scheuring ontstaan.
Op deze illustratie worden de peroneuspezen aangewezen door de rode pijl.
Onderzoek
Door middel van lichamelijk onderzoek kan een vermoeden ontstaan van een vergroot tuberculum peroneum. De uitstulping is dan beter voelbaar of zelfs duidelijk zichtbaar. Het is wel erg belangrijk om te beoordelen of deze locatie daadwerkelijk de klachten geeft. Er zijn veel voorbeelden van een vergrote uitstulping zonder klachten (asymptomatisch).
Om een beter beeld te krijgen van de daadwerkelijk omvang van het tuberculum en irritatie van de peroneuspezen is beeldvormend onderzoek noodzakelijk. CT, MRI of echografie wordt in de literatuur beschreven als mogelijke beeldvormende technieken. Met behulp van MRI en echografie is het eventuele conflict van de peroneuspezen te beoordelen. Echografie heeft voordelen vanwege het dynamische aspect, het is mogelijk om te scannen en tegelijkertijd bewegingen van de voet/enkel uit te voeren.
Behandeling
In eerste instantie wordt er gekozen voor een conservatieve benadering. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan;
- een afwijkende stand en overmatige bewegingen van de achtervoet verminderen door middel van therapiezolen;
- schoenadvies of aanpassingen aan schoeisel;
- bepaalde fysieke activiteiten (tijdelijk) verminderen;
- stabiliteit van de enkel verbeteren d.m.v. oefeningen.
In het geval van aanhoudende klachten kan gekozen worden voor een operatie. Het vergrote tuberculum peroneum wordt dan (gedeeltelijk) verwijderd.
Maak een afspraak
Heeft u last van een pijnlijk knobbeltje aan de buitenzijde van de hiel? Maak dan een afspraak bij één van de hielpijnexperts van het Hielpijncentrum. Klik op de onderstaande knop!
Literatuur
- Desimpel J, Posadzy M, Vanhoenacker F. Imaging Features of Symptomatic Hypertrophic Tuberculum Peroneum. J Belg Soc Radiol. 2017 Dec 16;101(Suppl 2):7. doi: 10.5334/jbr-btr.1376. PMID: 30498803; PMCID: PMC6251080.
- Ryosuke Takada, Song Ho Chang, Taro Kasai, Masashi Naito, Jun Hirose, Sakae Tanaka, Takumi Matsumoto, "Lateral Heel Pain Caused by Impingement of Hypertrophic Peroneal Tubercle and Os Peroneum", Case Reports in Orthopedics, vol. 2021, Article ID 6621539, 6 pages, 2021. https://doi.org/10.1155/2021/6621539
